Circulaire economie, een kwestie van fatsoen
Ken je dat: je gaat naar de wc en er hangt een lege rol? Met een beetje geluk is er dan wel nieuw papier in de buurt, maar je voorganger heeft niet de moeite genomen om die op te hangen. Superirritant! En weinig circulair.
Huh?
Circulaire economie gaat over verantwoordelijkheid nemen. We zijn gewend om vooral te kijken naar het hier en nu. We gebruiken dingen onder ons druk te maken over wat er gebeurt als we er klaar mee zijn. En we zijn al helemaal niet bezig met hoe de dingen om ons heen tot stand zijn gekomen. Dat is namelijk niet onze zorg. Daar houden anderen, zoals fabrikanten, winkeliers, postorderbedrijven, de gemeente of het afvalbedrijf zich toch mee bezig?
Dat slaat natuurlijk nergens op. En dat krijgen we steeds beter door. Onze spullen hebben een voor- en nageschiedenis die net zo goed onze aandacht nodig heeft. Iedereen kan eraan bijdragen dat het plastic, textiel, hout, steen, papier, metaal etc. dat door onze handen gaat, niet voor eeuwig verloren gaat. Door het gescheiden in te zamelen bijvoorbeeld of door gerecyclede producten te kopen. Of door producten te delen die je minder vaak zelf gebruikt: auto’s, gereedschap, verfspullen etc. Of, nog een stap verder, door afspraken te maken met je winkelier: laat hem je televisie, koelkast, magnetron etc. maar terugnemen met de belofte tot hergebruik. Of, als je invloed hebt in een bedrijf: stel servicecontracten op met je toeleveranciers. Op die manier schaf je geen producten aan maar bestel je ‘zitcomfort’, ‘licht’, ‘kopieën’, ‘transport’ etc. Dan gaat diezelfde leverancier er vanzelf voor zorgen dat de gebruikte materialen hun waarde behouden.
Het aantal mogelijkheden om te voorkomen dat onze grondstoffen écht opraken groeit. Maar het begint bij een gevoel van verantwoordelijkheid. ‘Bezit’ maakt je mede-verantwoordelijk voor de voor- en nageschiedenis van een product. Als je daar de schouders bij ophaalt ben je in feite een free rider: iemand die niet verder kijkt dan zijn korte termijn eigenbelang. En gezien de explosieve groei van de mensheid en de beperkte voorraden van de aarde, kun je je dat niet meer permitteren.
Voor mij draait circulaire economie dus om verantwoordelijkheid. Of eigenlijk om het fatsoen om de volgende schakel in de keten een beetje te helpen. Vergelijk het maar met het moment waarop je het laatste velletje paper van de wc-rol trekt…
